Het volgen van een dieet kan uitkomst bieden wanneer je van plan bent om af te vallen. Echter, veel mensen vallen na een dieet terug in hun oude eetpatroon. Jammer, want daarmee komen de verloren kilo’s er snel weer aan. In sommige gevallen komen er zelfs meer kilo’s bij dan je tijdens het dieet was kwijtgeraakt. Je weegt dan zwaarder dan je voor het volgen van het dieet woog. Dit wordt het jojo-effect genoemd. In dit artikel wordt het jojo-effect nader toegelicht.
Wat is het jojo-effect precies?
Een jojo kennen we als speelgoed aan een touw, welke op- en neergaande bewegingen kan maken. Het jojo-effect is hiervan afgeleid: door op een verkeerde manier te diëten kan ons lichaamsgewicht eveneens te maken krijgen met schommelingen. Wanneer je na een dieet terugvalt in het oude eetpatroon en dus weer aankomt, kun je ervoor kiezen wederom te diëten. Maar ook dan ligt een terugval op de loer. Dit zichzelf herhalende patroon van aankomen en afvallen is het jojo-effect.
De oorzaak van het jojo-effect
De oorzaak van het jojo-effect ligt meestal in het soort dieet dat je volgt. Wanneer je voor een dieet kiest waarbij je in korte tijd veel denkt te kunnen afvallen, zal het jojo-effect eerder optreden. Dergelijke korte termijn-diëten worden ook wel crashdiëten genoemd. Voorbeelden van crashdiëten zijn het ziekenhuisdieet of het soepdieet. Bij een crashdieet dien je de calorie-inname drastisch te beperken. Waar de gemiddelde man en vrouw respectievelijk zo’n 2500 kcal en 2000 kcal per dag nodig hebben, schrijft een crashdieet hooguit de helft van dit aantal calorieën voor.
Beperking calorie inname bij een crashdieet
Als gevolg van de forse beperking van calorie-inname, krijgt het lichaam een signaal dat voeding schaars is geworden. Het lichaam zal derhalve zuiniger omgaan met de energie die het krijgt, door onder andere de stofwisseling te vertragen. Het lichaam zal in een ‘spaarmodus’ gaan staan. Dit houdt tevens in dat er niet enkel vet zal worden verbrand, maar ook spieren. En spieren zijn onze motor voor het verbranden 
van energie. Wanneer het crashdieet is beëindigd, staat je lichaam nog in de zuinige spaarstand. Doordat je weer meer gaat eten zal je lichaam zoveel mogelijk energie als vet willen opslaan. Dit als mechanisme voor wanneer voeding in de toekomst weer schaars voorradig zal zijn. Hierdoor kom je snel weer aan in gewicht. Dan kun je weer opnieuw beginnen met diëten..
Los van de spaarstand waarin het lichaam gaat staan bij een streng crashdieet, is een crashdieet ook moeilijk lang vol te houden. De meeste crashdiëten duren dan ook ongeveer een week. Tijdens het dieet voel je je vaak vermoeid en hongerig, wat ervoor kan zorgen dat je na het dieet gaat overcompenseren. Simpelweg omdat je je fysiek en mentaal zwak voelt en daardoor getriggerd wordt extra te gaan consumeren.
Hoe kan ik het jojo-effect voorkomen?
Om het jojo-effect te voorkomen, is het dus van belang na je dieet op hetzelfde gewicht te blijven. Zoals hierboven vermeld, is het dus niet verstandig om te kiezen voor een crashdieet. Kies eerder voor een dieet dat een langere periode beslaat, en minder drastisch van aard is. Een dergelijk dieet trekt een minder zware wissel op je mentale en fysieke gestel.
Zo behoud je de motivatie en voorkom je een lusteloos en chronisch hongerig gevoel.
Daarnaast is het belangrijk om je spierstelsel goed te onderhouden. Dat kan via krachttraining, maar net zo belangrijk is ervoor te zorgen dat je voldoende eiwitten binnenkrijgt. Eiwitten geven daarbij een verzadigd gevoel, wat de zogenaamde ‘vreetaanvallen’ helpt te voorkomen.
Het is sowieso belangrijk om ook na je dieet op je voeding te blijven letten. Weet wat je eet en probeer de calorierijke producten zo veel als mogelijk uit je eetpatroon te bannen.
